Dieta wątrobowa stosowana jest w przypadku chorób wątroby, jej niewydolności czy innych dysfunkcjach tego narządu. Jednym z najważniejszych zasad jest ograniczenie spożywania tłuszczy. Ponadto kategorycznie należy zaprzestać spożywania alkoholu – w jakichkolwiek ilościach.
Przy chorobach wątroby niezbędna jest właściwa dieta.
Podstawowe zasady diety wątrobowej to:
- zakaz spożywania alkoholu,
- gotowanie na parze, smażenie beztłuszczowe, pieczenie w folii,
- ograniczenie spożywania tłuszczu, zastępując je węglowodanami,
- spożywanie większej ilości posiłków, ale mniejszych (5-6 mniejszych posiłków zamiast 3 duże),
- z diety wyłącza się potrawy ciężkostrawne, wzdymające, ostre przyprawy, używki, zawiesiste sosy,
- wskazana jest dieta bogata w witaminy C i E, które likwidują wolne rodniki,
- z tłuszczy należy spożywać łatwostrawne tłuszcze nienasycone (ale również w ograniczonej postaci),
- błonnika należy spożywać według własnej tolerancji organizmu.
WSKAZÓWKI DIETETYCZNE – PRODUKTY ZALECANE I ZAKAZANE
Wśród produktów spożywczych i potraw jest wiele, których należy zdecydowanie unikać przy chorej wątrobie, ale są też takie, które są wskazane. Poniżej znajduje się zestawienie produktów zalecanych i zakazanych w diecie wątrobowej. Oczywiście w diecie należy dokonywać modyfikacji przy chorobach równoległych, które mogą wykluczać część potraw.
| Grupa produktów | Produkty wskazane | Produkty niewskazane |
|---|---|---|
| Mleko i produkty mleczne | mleko odtłuszczone, chudy ser, twaróg, maślanka, kefir, jogurt odtłuszczony, kwaśne mleko | tłuste mleko oraz wyroby z mleka zawierające dużo tłuszczu (tłuste sery, serki topione) |
| Pieczywo, produkty zbożowe | chleb pszenny, chrupki, razowy, sucharki, ciasto drożdżowe, biszkopt, mąka kukurydziana, owsiana, ziemniaczana, piernik, płatki owsiane, pszenne, kukurydziane, żytnie, kukurydza, kasza jęczmienna, ryż, makarony | świeży chleb, produkty robione na tłuszczu (pączki, faworki), krakersy, bułki maślane, torty, sernik, kasza gryczana, produkty gruboziarniste, słonecznik, orzechy |
| Cukier i słodycze | cukier, miód, galaretki, marmolada, syropy, słodziki | wszelkiego rodzaju słodycze (cukierki, pralinki, czekoladki) |
| Owoce | obrane jabłka i gruszki, śliwki, wiśnie, pomarańcze, mandarynki, grejpfruty, winogrona, morele, brzoskwinie, truskawki, jeżyny, kiwi, owoce suszone bez pestek, kompoty owocowe | niedojrzałe owoce, agrest, porzeczki, jabłka i gruszki ze skórką, czereśnie, avocado |
| Warzywa | ziemniaki gotowane w mundurkach, puree, pomidory i ogórki bez skórki, marchew, dynia, szparagi, kalafior, szpinak, buraki, seler, pietruszka, sałata zielona, koper włoski, brokuły | frytki i inne postacie ziemniaków smażone i pieczone, cebula, kapusta (wszystkie odmiany oprócz kwaszonej), groch, fasola, bób, czosnek, pory, rzodkiewka |
| Przyprawy, dodatki | koper włoski, kminek, ziele angielskie, ketchup, przecier pomidorowy, goździki, wszelkiego rodzaju zioła | ostre przyprawy jak pieprz, musztarda, papryka w proszku w dużych ilościach, a także curry, chili, czosnek, cebula, majonezy |
| Sosy i zupy | sosy i zupy o małej zawartości tłuszczu, chudy rosół, warzywne i owocowe, krupnik, łagodnie przyprawione | tłuste zupy, tłusty rosół, grzybowe, zasmażane, sosy masłowe, pikantne sosy, majonezowe sosy |
| Mięso i drób | chude mięsa, cielęcina, wołowina, polędwica, kura, kurczak, gołąb, serce, nerki, wątroba, królik, sarna, zając, jagnię, flaki, konina | tłuste mięsa, wieprzowina, baranina, gęś, kaczka, mięso mocno peklowane, panierowane, przypieczone, wypiekane w tłuszczu |
| Wędliny | chude wędliny, szynka bez tłuszczu, chude mięso w galarecie, chuda pieczeń, parówki ( ewentualnie) | tłuste mięsa, przerabiane, mocno wędzone, pikantne, pasztetowe, salami, kaszanka, mielone mięso wieprzowe |
| Ryby i skorupiaki | dorsz, sandacz, okoń, sola, pstrąg, szczupak, karaś, lin, flądra, mintaj, kraby, raki | karp, łosoś, sardynki, makrele, śledzie, węgorze, ryby w oleju, marynowane |
| Napoje | woda mineralna niegazowana, słaba herbata, soki owocowe i warzywne, kawa zbożowa, mleko odtłuszczone, herbaty ziołowe, słaba kawa | mocna herbata i kawa, napoje gazowane, zimne napoje lub gorące, alkohol |
| Jaja | białko kurze (w niewielkich ilościach żółtko), jajko na miękko, luźna jajecznica, omlet z piany | żółtko, jajka sadzone, na twardo, jajecznica na boczku |
| Sałatki i surówki | sałatki przyprawione octem winnym lub z sokiem z cytryny, przetarte surówki owocowe i warzywne | sałatka ziemniaczana z majonezem, sałatki i surówki przyprawiane cebulą, tłuszczem zwierzęcym |
| Tłuszcze | masła, margaryny (miękkie), oleje roślinne, świeża oliwa, olej sojowy, słonecznikowy, kukurydziany | smalec, słonina, boczek, margaryny twarde |